Bố mẹ tôi không giàu có song đất đai quanh nhà khá rộng. Hai em trai tôi sau khi lấy vợ vẫn ở chung với bố mẹ, cơi nới thêm nhà cho rộng rãi.
Bố mẹ tôi hiện đã qua đời, không để lại di chúc. Hai em tôi gần đây bàn việc phân chia đất, nói tôi không có phần ở đây vì kinh tế tốt hơn và đã có nhà ở Hà Nội.
Tôi thấy như vậy không công bằng. Tôi cần làm gì để đòi quyền thừa kế hợp pháp của mình với mảnh đất bố mẹ để lại. Có phải khi bố mẹ không để lại di chúc thì các tài sản sẽ được chia đều cho các con?
Luật sư trả lời
Theo điều 609 Bộ luật Dân sự 2015 (Bộ luật Dân sự), cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc.
Điều 650 Bộ luật Dân sự, thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp: không có di chúc; di chúc không hợp pháp; những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế; những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Tuy nhiên, thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng với các phần di sản sau:
a) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;
b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;
c) Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Điều 651 Bộ luật Dân sự quy định, những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Từ những quy định của pháp luật nêu trên, nếu bố, mẹ bạn trước khi chết không để lại di chúc và cũng không có ai khác cùng hàng thừa kế với ba anh em bạn (như cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi, con riêng của cha, mẹ bạn) thì di sản thừa kế đó sẽ được chia đều cho ba người.
Để bảo vệ quyền thừa kế của mình, bạn có thể trao đổi, thỏa thuận với 2 em (và những người khác cùng hàng thừa kế, nếu có). Nếu bạn có điều kiện kinh tế tốt hơn và thấy cần phải chia sẻ với các em, bạn có thể thỏa thuận sẽ nhận phần ít hơn so với phần mà bạn đáng lẽ được hưởng.
Trong trường hợp không thỏa thuận được, bạn có thể khởi kiện ra Tòa án nơi hai em của bạn đang cư trú để giải quyết theo quy định của pháp luật.
Luật sư Đỗ Trọng Linh
Công ty luật Bảo An, Hà Nội.
Nguồn: https://vnexpress.net/phap-luat/toi-la-con-ca-vi-sao-khong-duoc-thua-ke-tai-san-cua-bo-me-3966447.html
