Tôi và chồng cưới được 5 năm, sống trong căn hộ do bố mẹ anh cho trước khi cưới, sổ đỏ chưa sang tên cho chúng tôi.
Căn hộ đã xuống cấp nghiêm trọng nên phải sửa sang lại toàn bộ. Tổng chi phí khoảng 1,2 tỷ đồng, được trả từ tiền tiết kiệm chung của vợ chồng tôi.
Do mâu thuẫn cuộc sống, hai năm sau khi sửa nhà, chúng tôi làm đơn ly hôn, chỉ vướng mắc vấn đề tài sản.
Tôi cho rằng căn nhà này không cải tạo thì chẳng có giá trị gì, vì không thể ở. Tôi không đòi hỏi nhiều, chỉ cần 400 triệu đồng, tức 2/3 số tiền đã góp chung để sửa nhà.
Anh lại nói rằng nhà này là tài sản riêng của bố mẹ anh, không thuộc khối tài sản chung vợ chồng, chẳng có căn cứ gì chia. Tiền tôi bỏ ra sửa thì hai năm qua tôi cũng đã ở hết "giá trị hao mòn". Tôi thấy anh quá đáng, không đối thoại được nữa nên muốn khởi kiện.
Xin hỏi, tôi có quyền yêu cầu được trả một phần tiền sửa căn hộ không và phải dựa vào căn cứ nào? Tôi cần làm gì lúc này, xin được tư vấn.
Độc giả Hạnh Nguyên
Luật sư tư vấn:
Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này (quy định về chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân); tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.
Về tài sản riêng của vợ, chồng, Điều 43 Luật này quy định tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại các điều 38, 39 và 40 của Luật này; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.
Ngoài ra, điều luật còn quy định tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ, chồng.
Như vậy, căn cứ quy định nói trên, phần chi phí mà vợ chồng bạn bỏ ra để cải tạo căn chung cư cũ của bố mẹ chồng được xác định là tài sản chung vợ chồng.
Trường hợp ly hôn, bạn có quyền yêu cầu tòa án chia theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình. Cụ thể, theo khoản 2, 3 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:
a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị. Bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
Đối chiếu quy định nói trên, phần cải tạo gắn liền với căn hộ, không thể phân chia nên khi giải quyết ly hôn, tòa án sẽ chia theo giá trị. Theo đó, chồng bạn sẽ được giao sở hữu tài sản nhưng phải thanh toán cho bạn phần chênh lệch. Ví dụ, hội đồng định giá xác định phần cải tạo, sửa chữa trị giá một tỷ đồng thì chồng có nghĩa vụ thanh toán cho bạn 500 triệu đồng.
Trường hợp không thể thỏa thuận mà phải khởi kiện ly hôn thì kèm theo đơn khởi kiện, bạn cần phải nộp các tài liệu, giấy tờ chứng minh việc vợ chồng bạn đã bỏ chi phí để cải tạo lại căn hộ như hiện nay (ví dụ hóa đơn thanh toán các khoản liên quan sửa nhà, mua sắm nội thất...).
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty Luật Bảo An, Hà Nội
