> Họ con và bố có nhất thiết phải giống nhau?
Theo quy định tại Điều 26 Bộ luật Dân sự
thì cá nhân có quyền có họ, tên. Họ tên của một người được xác định
theo họ, tên khai sinh của người đó.
Theo quy định tại Điều 15 Nghị định số
158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ và điểm e khoản 1 mục II
Thông tư số 01/2008/TT-BTP ngày 02/06/2008 của Bộ Tư pháp về đăng ký và
quản lý hộ tịch thì “Khi đăng ký khai sinh, họ và quê quán của con được
xác định theo họ và quê quán của người cha hoặc họ và quê quán của
người mẹ theo tập quán hoặc theo thỏa thuận của cha, mẹ”.
Quy định này có nghĩa trong trường hợp
cha mẹ thỏa thuận về việc lấy họ của cha hoặc lấy họ của mẹ để làm họ
của con thì đứa trẻ sẽ được khai sinh theo sự thỏa thuận đó.
Pháp luật không bắt buộc khi khai sinh
họ của con phải theo họ của cha cũng như không bắt buộc trong sổ hộ
khẩu họ của con phải giống họ của cha. Trường hợp cha mẹ không có thỏa
thuận về việc lựa chọn cho đứa trẻ mang họ cha hay mang họ mẹ thì sẽ áp
dụng theo tập quán nơi đứa trẻ được sinh ra.
Nếu tập quán ở đó là họ của con được đặt
theo họ của cha thì đứa trẻ sẽ mang họ của cha. Ngược lại, nếu tập quán
nơi đó là họ của con được đặt theo họ của mẹ thì đứa trẻ sẽ mang họ mẹ.
Như vậy, về nguyên tắc, dù theo tập quán
hay theo sự thỏa thuận, lựa chọn của cha, mẹ thì khi khai sinh, đứa trẻ
cũng chỉ có thể mang họ của cha hoặc của mẹ chứ không thể mang họ khác
được (Ví dụ: cha họ Trần, mẹ họ Nguyễn thì con không thể mang họ Phạm
được)
Như vậy, với những quy định mà chúng tôi
viện dẫn và phân tích, đối với trường hợp mà bạn đề cập thì “Lò” là họ,
còn “Cằm”, “Ngân” không phải là họ mà chỉ là tên đệm (đồng thời cũng là
tên chi, nhánh của dòng họ Lò). Nếu cha mang họ Lò, mẹ không mang họ
Ngân mà sử dụng tên đệm của cha đặt thành họ của con là “Ngân Văn Bình”
hoặc “Ngân Thị Thanh” là không phù hợp với quy định của pháp luật. Tuy
nhiên, những tên này vẫn có thể được sử dụng chính thức với tư cách là
“tên thường gọi” hay “tên gọi khác” của người đó và những tên này cũng
được pháp luật công nhận và được ghi trong sổ hộ khẩu gia đình và trên
Giấy chứng minh nhân dân.
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty Luật Bảo An
41 Trần Hữu Tước, Đống Đa, Hà Nội