Xin hỏi pháp luật quy định những điểm nào là vùng "vùng trọng yếu" của cơ thể? Khi gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe tại những vùng này, mức xử lý hình sự có gì khác biệt so với ở bộ phận khác?

Có phải nếu đánh vào vùng trọng yếu của người khác, kể cả không gây thương thích vẫn bị xử lý hình sự không?

Tôi xin được giải đáp.

Độc giả Nam Việt

Luật sư tư vấn: 

Bộ luật Hình sự hiện hành cũng như các văn bản hướng dẫn thi hành không quy định về vùng trọng yếu hay vị trí nguy hiểm trên cơ thể là những vị trí nào trong các vụ án hình sự xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe con người. Tuy nhiên, khi tấn công vào các vị trí trọng yếu (đầu, cổ, ngực, bụng...) thì nó phản ánh ý thức chủ quan của người phạm tội (ý thức một cách rõ ràng muốn gây thiệt hại nghiêm trọng về sức khỏe, tính mạng) cho nạn nhân. Việc bị tấn công vào các vị trí trọng yếu cũng sẽ gây nguy hiểm hơn nhiều so với các vị trí khác trên cơ thể khi cùng một lực tác động như nhau.

Ví dụ, với cùng một lực như nhau, hung thủ cầm gậy đập vào tay nạn nhân có thể gây bầm dập, thậm chí là gãy xương (nhưng không thể nguy hiểm đến tính mạng) nhưng nếu đập vào đầu thì có thể dẫn đến chấn thương sọ não, nạn nhân thiệt mạng.

Khi giải quyết vụ án hình sự, cùng với các yếu tố khác như mức độ quyết liệt, hậu quả thực tế đã xảy ra..., cơ quan tiến hành tố tụng sẽ đánh giá ý thức người phạm tội qua vị trí tấn công trên cơ thể nạn nhân để xác định tội danh. Ví dụ, bạn cầm dao đâm nhiều nhát vào cổ, ngực thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Giết người, kể cả trường hợp nạn nhân không chết (do được cấp cứu kịp thời). Trong khi đó, cầm dao đâm vào tay, chân thì có thể chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Cố ý gây thương tích.

Về hình phạt, Điều 50 Bộ luật Hình sự quy định khi quyết định hình phạt, Tòa án căn cứ vào quy định của Bộ luật này, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Điều này có nghĩa, vị trí tấn công chỉ là một trong các căn cứ khi lượng hình bên cạnh các yếu tố khác như mức độ thiệt hại (tỉ lệ % thiệt hại về sức khỏe), tấn công bằng tay không hay sử dụng công cụ (gậy, dao, mã tấu),... để phạm tội.

Điều 134 Bộ luật Hình sự về tội Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của người khác, quy định trường hợp gây tổn thương cơ thể dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây thì vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự: Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người; Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm; Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ; Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình; Có tổ chức; Có tính chất côn đồ...

Như vậy, hành vi gây thương tích (không phân biệt ở vùng trọng yếu hay không trọng yếu) mà thuộc một trong các trường hợp luật định, dù không gây thương tích hoặc thương tích không đáng kể vẫn có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội Cố ý gây thương tích. Trường hợp xét thấy chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này thì người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính.

Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty Luật Bảo An, Hà Nội

Nguồn: https://vnexpress.net/dau-la-vung-trong-yeu-tren-co-the-danh-vao-co-the-bi-phat-nang-4949623-p2.html