Bố em muốn sửa lại nhà và đứng tên mà giờ bố lại bị tai biến, giảm sút trí nhớ không rõ sổ đỏ tên bà từ năm 2005 để ở đâu. Giờ chỉ có bản sổ photocopy công chứng năm 2005 nhưng đã cũ nát. Đất này không tranh chấp với ai, bố em là con một.

Vậy giờ em muốn thay bố đi làm lại sổ, sang tên cho bố thì có được không và phải làm những thủ tục, giấy tờ gì và đến đâu để nộp?

Em xin được tư vấn và cảm ơn.

Độc giả Nhất Long

Luật sư tư vấn: 

Khi người đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) qua đời mà không để lại di chúc, quyền sử dụng đất trở thành di sản và được chia đều cho hàng thừa kế thứ nhất của người đó gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015).

Đối với trường hợp bạn nêu, bà của bạn đã mất và không còn người nào thuộc hàng thừa kế thứ nhất (trừ bố bạn) thì bố bạn là người thừa kế duy nhất đối với thửa đất bà bạn để lại.

Do sổ đỏ bản gốc bị thất lạc và bố bạn bị tai biến, trí nhớ suy giảm không thể trực tiếp thực hiện thủ tục thì pháp luật cho phép người khác làm đại diện theo ủy quyền hoặc đại diện với tư cách người giám hộ (bạn có thể tham khảo các điều từ 46 đến 63 Bộ luật Dân sự 2015). Theo đó, người đại diện theo ủy quyền hoặc người giám hộ có thể thay mặt bố bạn thực hiện thủ tục hành chính.

Trình tự thủ tục được thực hiện như sau:

Bước 1: Xin cung cấp thông tin về thửa đất

Người có nhu cầu nộp Phiếu yêu cầu hoặc Văn bản yêu cầu cung cấp thông tin tại Trung tâm Phục vụ hành chính công, Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai. Cơ quan tiếp nhận kiểm tra tính hợp lệ, cấp giấy hẹn; trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ thì yêu cầu bổ sung. Ở các địa phương chưa có cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ được chuyển về UBND cấp xã để khai thác từ hồ sơ địa chính.

Mục đích: Xác định chính xác thông tin thửa đất (ranh giới, số tờ, số thửa, chủ sử dụng, tình trạng pháp lý) để làm cơ sở hoàn thiện hồ sơ ở các bước tiếp theo.

Bước 2: Lập văn bản cử người đại diện để thực hiện thủ tục cấp lại sổ đỏ bị mất

Trường hợp nếu bố bạn là người thừa kế nhưng không thể tự ký do bệnh lý, gia đình cần:

- Lập văn bản ủy quyền nếu bố còn khả năng nhận thức; hoặc

- Thực hiện thủ tục cử người giám hộ nếu bố bạn mất năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi (khoản 1 Điều 47 BLDS)

- Văn bản cử đại diện phải được công chứng hoặc chứng thực và là căn cứ để cơ quan nhà nước làm việc với người đại diện trong quá trình cấp lại và xác lập quyền trên Giấy chứng nhận. Trên giấy chứng nhận được cấp lại, cơ quan đăng ký đất đai sẽ ghi bố bạn là người đại diện của những người thừa kế (căn cứ Điều 138 Bộ luật Dân sự 2015; Điều 13 và khoản 8 Điều 32 Thông tư 10/2024/TT-BTNMT).

Bước 3: Thủ tục cấp lại sổ đỏ bị mất

Người đại diện thực hiện thủ tục cấp lại sổ đỏ theo Nghị định 151/2025/NĐ-CP (áp dụng từ 01/7/2025), nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất. Cơ quan tiếp nhận kiểm tra, cấp giấy hẹn hoặc yêu cầu bổ sung nếu hồ sơ chưa đầy đủ.

Hồ sơ gồm:

- Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất (Mẫu số 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP);

- Mảnh trích đo bản đồ địa chính thửa đất đối với trường hợp người sử dụng đất có nhu cầu đo đạc để xác định lại kích thước các cạnh, diện tích của thửa đất;

- Giấy ủy quyền/giấy giám hộ (nếu có);

- Hồ sơ nhân thân của người đại diện và người được đại diện.

Bước 4: Khai nhận di sản thừa kế

Sổ đỏ được cấp lại là căn cứ để tiến hành khai nhận di sản thừa kế tại Văn phòng công chứng nơi có đất.

Hồ sơ gồm: Giấy chứng tử của bà; Giấy khai sinh của bố bạn; CCCD, giấy tờ cư trú; Giấy ủy quyền/giám hộ (nếu có); Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất; Văn bản cam kết đất không tranh chấp.

Thủ tục: Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, lập hồ sơ thụ lý và tiến hành niêm yết thông báo công khai theo Điều 59 Luật Công chứng 2024 và Điều 44 Nghị định 104/2025/NĐ-CP. Việc niêm yết được thực hiện tại UBND xã nơi có đất hoặc nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản, với thời hạn 15 ngày kể từ ngày niêm yết.

Hết thời hạn niêm yết, nếu không phát sinh tranh chấp, công chứng viên chứng nhận văn bản khai nhận di sản. Bố bạn được xác định là người nhận quyền sử dụng đất - người thừa kế duy nhất theo pháp luật.

Người thừa kế nhận văn bản khai nhận di sản thừa kế đã được chứng nhận và sử dụng văn bản này để thực hiện các thủ tục đăng ký sang tên tài sản thừa kế theo quy định tại cơ quan đăng ký đất đai nơi có đất, nộp phí, lệ phí theo quy định.

Luật sư Nguyễn Thị Phương Hoa
Công ty Luật Bảo An, Hà Nội

Nguồn: https://vnexpress.net/dat-da-mat-so-do-lam-cach-nao-de-tang-cho-con-4992716-p2.html